युनिकोड
मिति
रूपान्तरण 
खोज पत्रकारिता
खोज पत्रकारिता
सम्बादाता
काठमाडौ ।नेपालको राजनीतिक इतिहासले एक कुरा पटक–पटक प्रमाणित गरिसकेको छ—दलहरूले अवसर पाए, जनताले विश्वास गरे, तर परिणाम हरेकपटक निराशाजनक रह्यो। दशकौँदेखि निरन्तर सत्ताको खेलमा रमाउँदै आएका दलहरूले सुधार गर्न चाहेनन्, जनभावना बुझ्न चाहेनन्, समयसँगै बदलिएको राष्ट्रिय प्राथमिकता आत्मसात गर्न चाहेनन्। यही कारण आज देश राजनीतिक, आर्थिक र सामाजिक–सबै खालको गम्भीर सङ्कटमा फसेको छ।
भ्रष्टाचार, असुशासन, गैरजवाफदेहिताको जरा यति गहिरोसँग गाडिएको छ कि सुधारको सम्भावना राजनीतिक नेतृत्वको हातबाट हराइसकेको देखिन्छ। जनताले आन्दोलन, चुनाव र राजनीतिक परिवर्तनमार्फत बारम्बार आफ्नो चाहना अभिव्यक्त गरे। तर दलहरू पुरानै ढर्रामा अड्किए—आरोप–प्रत्यारोप, विभाजन, गालीगलौज, चरित्रहत्या र सत्ताकैन्द्री सोच। यसरी दशकौँ बित्दा देशले बहुमूल्य समय मात्र गुमाएन, भविष्य नै अनिश्चित बन्यो।
कसैले देशका लागि नयाँ कुरा गर्न खोज्यो भने सबै मिलेर उसलाई बदनाम गर्ने, मुद्दा थोपर्ने, चरित्र नै समाप्त पार्ने रणनीति दलहरूको मुख्य अस्त्रजस्तै बनेको छ। राजनीतिक प्रतिस्पर्धा स्वस्थ हुने ठाउँमा प्रतिशोधात्मक राजनीतिको विकास भइदियो। यस्तै वातावरणमा नयाँ पुस्ता राजनीति प्रवेश गर्न डराउन थाल्यो। नयाँ सम्भावनाहरू जन्मिनु अघि नै माटोमा मिसाइने प्रथा संस्थागत बन्न पुग्यो। यसले देशभित्र सिर्जनशील सोच, नयाँ नेतृत्व र नवीन राजनीतिक संस्कृतिको विकास नै रोकिदियो।
देश दिनदिनै युवाशून्य हुँदै विदेश पलायन बढिरहेको छ। जनताले दैनिक जीवनमा विकासभन्दा बढी समस्या भोगिरहेका छन्। मूल्यवृद्धि, बेरोजगारी, सेवा–सुविधाको अभाव, भ्रष्टाचार, ढिलासुस्ती, राजनीतिक हस्तक्षेप—यी समस्या सामान्य जस्तै मानिन थालिएका छन्। तर यिनै समस्याको मुहानमा राजनीतिक दलहरूको असक्षमता र उदासीनता रहेको सर्वविदित छ। देश कुन दिशामा जाँदैछ भन्ने विषयमा दलहरूले गहिरो समीक्षा गरेका छैनन्। उनीहरू अझै पनि भोलिको योजना होइन, अबको चुनावमा कसरी जित्ने भन्ने गणनामा व्यस्त छन्।
पुरानै धर्तीमा नयाँ बिउ उम्रन सक्दैन। यस्तै पुरानो राजनीतिक सोचले नयाँ नेपाल बनाउन सक्ने विश्वास अब जनतामा छैन। दशकौँदेखि दोहोरिदै आएको “हामीलाई फेरि एक मौका दिनुहोस्” भन्ने माग जनताले धेरैजसो पटक स्वीकारे। तर राजनीतिक दलहरूले जनताको धैर्य, सहनशीलता र विश्वासको दुरुपयोग निरन्तर गरे। परिणामस्वरूप अहिले जनतामा व्यापक राजनीतिक मोहभंग पैदा भएको छ। यो मोहभंग केवल असन्तुष्टि होइन—ढिलोचाँडो परिवर्तनमा परिणत हुने निर्णायक शक्ति हो।
अब जनतामा एक नयाँ चेतना जन्मिएको छ—“हामीले गल्ती गरेकै कारण देश यस्तो भयो, अब फेरि त्यही गल्ती दोहोर्याउनु हुँदैन।” यही चेतनाले पुरानै अप्शनलाई अस्वीकार गर्ने वातावरण बनाइरहेको छ। हिजो सीमित विकल्प थिए, आज धेरै विकल्प खुलेका छन्। नागरिकहरूले फेसबुक, टिकटक, मिडिया, भोट, सडक र आवाज—सबैतिरबाट जनमत mood व्यक्त गरिरहेका छन्। कुनै दलले सोचेजस्तै जनता अन्धो भएर मत दिने समय बितिसक्यो।
दलहरू सुधार नगर्ने, आत्मालोचना नगर्ने, जनताको भावनालाई सम्मान नगर्ने र पुरानै शैलीबाट राजनीति चलाउँदै जाने हो भने उनीहरूको अन्त्य अवश्यंभावी छ। इतिहासले धेरै ठूलो–ठूलो सत्ता, राजवंश र राजनीतिक समूहका अवसान हेरेको छ। नेपालका दलहरू पनि यसबाट अपवाद हुँदैनन्। जनताले खोजेको परिवर्तनलाई नजरअन्दाज गर्नेलाई समयले पनि बिर्सिदिन्छ।
देशलाई अब आरोप, द्वेष र विभाजनले होइन; सहकार्य, समन्वय, विश्वास र साझा दृष्टिले चाहिनेछ। आज जनताले गालीगलौज होइन, परिणाम चाहन्छन्। भाषण होइन, काम चाहन्छन्। खोक्रा आश्वासन होइन, व्यवहारिक समाधान चाहन्छन्। दलहरूले बुझेनन् भने जनताले बुझेरै आफ्नो बाटो तय गर्नेछन्।
आगामी चुनाव केवल नेतृत्व परिवर्तन मात्र होइन, राजनीतिक संस्कृतिको परिवर्तनको घडी हुनेछ। जनताले कसलाई विश्वास गर्ने भन्ने निर्णय सधैंजस्तो सजिलो छैन। तर एउटा कुरा स्पष्ट छ—पुरानै गल्ती दोहोर्याउने इच्छा जनतामा छैन। अब जनताले विकल्प छान्दा भावनाभन्दा बढी विवेक, भाषणभन्दा बढी काम, र वाचाभन्दा बढी विश्वासलाई प्राथमिकता दिनेछन्। यही परिवर्तन देशको राजनीतिक भविष्य निर्माणको आधार हुनेछ।
सुधार नगर्ने दलहरूको बर्चस्व अब टिक्ने छैन। जनताको मन परिवर्तन भइसकेको छ। अब कसरी बोलिन्छ भन्नेभन्दा कसरी काम गरिन्छ भन्ने कुराले निर्णायक भूमिका खेलेको छ। देशको समग्र भविष्य ध्वस्त बनाइरहेका दलहरूको युग इतिहासमा मात्र सीमित हुने संकेत स्पष्ट रूपमा देखिन थालेको छ।
नेपालले धेरै वर्ष गुमाइसक्यो। अब समय गुमाउने ठाउँ छैन। जनताले उठाएको प्रश्न अब झन् गम्भीर छ—“हाम्रो भविष्य कुन हातमा सुरक्षित छ?” त्यसको उत्तर आफैँ जनताले दिन पनि तयार भइरहेका छन्। त्यसैले अबको निर्णय—वास्तवमै—जनताको हातमा निर्णायक रूपमा पुगेको छ।
सम्बादाता
उत्तरी रसुवामा निर्माणाधीन रसुवागढी जलविद्युत् आयोजनाको विद्युत्गृहमा उपकरण जडान कार्य द्रुतरूपमा अग ...
प्रतिक्रिया